Czym jest wódka?
Wódka to destylowany napój, który można wytwarzać z dowolnej skrobi lub bogatego w cukry fermentowanego materiału rolniczego. Tradycyjnie produkowana z ziemniaków, obecnie jednak większość wódki jest produkowana ze zbóż, takich jak sorgo, kukurydza, żyto lub pszenica oraz melasa. Ze względu na proces destylacji, wódka ma tendencję do posiadania niewielkiego lub całkowitego braku aromatu, ale może mieć różne właściwości w zależności od stosowanych metod i składników, czego wynikiem jest szereg smaków i tekstur. Produkcja wódki w jej najwcześniejszej formie sięga XIV wieku, głównie w Polsce i Rosji. Początkowo stosowana jako lekarstwo, wódka jako napój powoli zyskiwała popularność i dzięki postępom w destylacji i dystrybucji ostatecznie dotarła na rynek masowy, stając się „the national drink” w obu krajach.
Pod koniec XX wieku wódka stała się jednym z najpopularniejszych alkoholi na świecie. Jego naturalna czystość stanowiła nieodłączny apel dla tradycjonalistów z północnej Europy, którzy piją ją mocno schłodzoną i czystą (nie zmieszane z wodą, lodem ani żadną inną cieczą). To także idealna neutralna baza do koktajli. Wódka produkowana jest na całym świecie, choć znaczące kraje produkcji – i te o najwyższym zużyciu na całym świecie – obejmują te w Europie Północnej, Środkowej i Wschodniej, zwane łącznie „pasem wódki”. Pas Wódki to nieformalny termin określający niektóre kraje związane z wódką, które są zawarte w Pasie Wódki. Regiony uważane za część Pasa Wódki obejmują kraje bałtyckie Łotwy, Estonii i Litwy, państwa nordyckie, Białoruś, Polskę, Rosję i Ukrainę. Kraje te wytwarzają prawie 70% wódki produkowanej w krajach UE i od dawna są związane z produkcją i konsumpcją wódki.
Kolor: czystej wody
Region: może być wykonany wszędzie – historycznie związany z Rosją, Polską i europejskim „pasem wódki”
ABV: 40% ABV
Wykonane z: Powszechnie produkowane z ziarna (sorgo, żyto, ryż, pszenica), ale mogą być również wykonane z owoców i warzyw (winogrona, jabłka, kukurydza, ziemniaki)
Tłumaczenie: Nazwa wódki pochodzi od słowa woda, ale ma również powiązania ze średniowiecznym napojem alkoholowym „aqua vitae”, który po łacinie oznacza „wodę życia”.
Skład
Warzywa lub zboża – wódka może być produkowana z praktycznie wszystkich składników fermentujących, które zawierają cukier lub skrobię, ale jest głównie produkowana z ziemniaków, melasy z buraków cukrowych i ziaren zbóż. Żyto jest popularnym wyborem dla polskiej wódki, podczas gdy jęczmień jest preferowany w Finlandii a pszenica w Rosji. Polska wódka Chopin jest produkowana z żyta, które nadaje wódce tak niespotykanie szlachetny charakter.
Woda – Ponieważ woda stanowi około 70% zawartości butelki wódki, rodzaj użytej wody może mieć znaczący wpływ na ostateczny smak i odczucie w ustach. Gorzelnie są zwykle zlokalizowane tam, gdzie jest obfite zaopatrzenie w wodę, najlepiej miękkie i o niskiej zawartości soli i jonów, co czyni artezyjskie studnie lub naturalne źródła lepszym wyborem. Nowoczesna technologia pozwala także destylatorom na demineralizację wody w celu wytworzenia czystej, bezsmakowej wody, która nie wpłynie na ostateczny smak.
Słód – obecność tego składnika jest często wymagana, aby umożliwić przekształcenie skrobi w cukier.
Drożdże – niezbędny składnik procesu fermentacji. W przeszłości destylatorzy wykorzystywali do fermentacji naturalne drożdże unoszące się w powietrzu, ale obecnie zazwyczaj stosuje się komercyjnie przygotowane drożdże destylacyjne lub piwne.
Dodatki smakowe – Powszechnie stosowane pod koniec procesu produkcyjnego, aby dodać różne właściwości. Najpopularniejszymi smakami są zioła i trawy, a także przyprawy i owoce – przykłady to czerwona papryka, imbir, wanilia, czekolada, cynamon i trawa żubrowa. Niewielkie ilości miodu można również dodawać w celu zwiększenia lepkości wódki lub odczucia w ustach, a także w celu wyeliminowania zapachu alkoholu etanolowego – szczególnie w bardziej łagodnych wódkach zachodnich. Dla przykładu polska wódka dębowa w beczce swoją szlachetną barwę i aromat zawdzięcza pasemku drewna dębowego, umieszczonego w butelce.
Proces produkcji
- Wódka jest produkowana przez zbieranie i mielenie substancji fermentujących, które są następnie gotowane wraz ze świeżą, przefiltrowaną wodą.
- Następnie mieszanina jest podgrzewana, przekształcając skrobię w cukier, tworząc zacier, który jest następnie wlewany do zbiorników ze stali nierdzewnej i pozostawiony do fermentacji w alkoholu etylowym – proces, który trwa od jednego dnia do dwóch tygodni.
- W kolejnym etapie ciekły alkohol etylowy jest destylowany w celu usunięcia zanieczyszczeń i zwiększenia ogólnej zawartości alkoholu. Można to zrobić albo za pomocą aparatów destylacyjnych, które wymagają wielu destylacji, aby osiągnąć wymaganą zawartość alkoholu, ale są bardziej praktyczne i opłacalne dla małych producentów wódki, lub poprzez destylatory kolumnowe, które są powszechnie stosowane w produkcji na dużą skalę i chwalone za czystość i klarowność produktu końcowego. Celem destylacji wódki jest wytworzenie spirytusu, który jest tak blisko czystego etanolu, jak to możliwe.
- Po destylacji ciecz powinna zawierać od 95 do 100% alkoholu (zgodnie z prawem większość wódek musi być destylowana do mocy co najmniej 96% ABV lub w USA 95% ABV).
- Następnie należy dodać wodę, aby osłabić alkohol do znormalizowanego 40% ABV (choć różni się to w zależności od kraju) – w tym momencie destylator może dodawać dodatki smakowe. Smak może być dodany przez macerację składnika w wódce lub przez mieszanie z destylowanymi alkoholami owocowymi. Można stosować tańsze esencje, jak w przypadku produkcji ginu, choć mogą one pachnieć i smakować sztucznie, a także szybko zanikać w szkle.
- W przeciwieństwie do wina lub whisky, wódka nie ma procesu starzenia, więc można ją natychmiast butelkować i sprzedawać. W niektórych zautomatyzowanych gorzelniach można napełnić do 400 butelek na minutę.
Standard, Premium i Super-Premium
Standardowe, niedrogie wódki są często wytwarzane z melasy, która sprawia wrażenie słodyczy, ale ma bardzo mało rzeczywistego smaku. Szybka destylacja i ciężka obróbka mogą również niekorzystnie wpływać na smak wódki. Ziarno jęczmienia, żyta i pszenicy to tradycyjne surowe, bazowe materiały do produkcji wódek wysokiej jakości, a także ziemniaki. Lekkie, rześkie i suchsze wódki są zwykle wytwarzane z jęczmienia, słodsze wersje z żyta, a te bogato teksturowane z pszenicy, ziemniaki natomiast wytwarzają wódkę o wyjątkowo kremowej konsystencji. Wódki premium lub super premium są często bardziej charakterystyczne i generalnie wytwarzane z nietypowych składników, niezwykłych źródeł wody i metod produkcji – znane są także z charakterystycznego oznakowania i opakowania. Wódki te posiadają najwyższe ceny, chociaż nie ma oficjalnej charakterystyki wódek premium oraz super premium. Ponadto pijący może nawet nie zauważać różnicy w smaku. W związku z tym znaczenie marketingu i brandingu w odróżnianiu różnych marek wódek jest większe w przypadku wódki niż w jakiejkolwiek innej kategorii alkoholi. W naszym sklepie internetowym możecie zakupić między innymi polską wódkę Belvedere w kartoniku, jest do doskonały przykład wódki ultra premium, znanej i cenionej na całym świecie. Jest ona pierwszym polskim produktem posiadającym międzynarodowy status luksusu. Z innych marek szczególnie polecamy wódkę zagraniczną Sky Vodka, jest to trunek ubóstwiany przez mieszkańców Stanów Zjednoczonych, ale również coraz częściej doceniany przez Europejczyków. W 2011 roku jeden z egzemplarzy został wręczony jako nagroda podczas Toronto International Film Festival, ta butelka warta była 15 000 dolarów.
Moc alkoholu
Minimalny ABV dla standardowej produkcji wódki w Polsce, Rosji, Białorusi, Czechach, Estonii, na Węgrzech, w Islandii, na Łotwie, Litwie, w Norwegii, na Słowacji, w Szwecji i na Ukrainie wynosi 40% ABV.
Liczba ta różni się w Unii Europejskiej, która ustanowiła minimum 37,5% ABV. W Stanach Zjednoczonych produkty sprzedawane jako wódka muszą mieć minimalną zawartość alkoholu 40%.
Degustacja wódki
Podobnie jak w przypadku wina, pierwszy etap degustacji zaczyna się od nosa, ponieważ aromat odpowiada za około 80% tego, co przetwarzamy jako smak.
Szczególny aromat wódki może określać to w jaki sposób ją pijesz – czystą, z kostkami lodu lub w koktajlu. Eksperci sugerują, aby zacząć od niesmakowanej marki wódki i przechowywać ją w zamrażarce – trzy godziny przed podaniem jest akceptowaną zasadą.
Wlej 50cl do przeźroczystego kieliszka (w naszym sklepie znajdziecie między innymi piękne kryształowe kieliszki do wódki szlif ananas), unieś go do nosa i powoli wdychaj przez nos z otwartymi ustami, wiruj i powtarzaj. Silny, ostry aromat alkoholu sugerowałby kiepsko wytworzoną wódkę. Dobrze wykonana wódka powinna zawierać lekkie, średnie i ciężkie nuty.
Następnie upij łyk i pokryj językiem płyn na kilka sekund, zanim go wyplujesz. W zależności od wódki może występować lekkie lub ciężkie odczucie w ustach, które może wydawać się nieco mdłe, jak również słodki lub słony finisz. W tym momencie do wódki można dodać niewielką ilość wody, powtarzając proces, aby wydobyć ukryte smaki.
Najlepiej sprzedające się marki wódki na świecie:
Smirnoff – tytułowy pomysł rosyjskiego rolnika Pyrora Smirnova, który użył francuskiej pisowni swojego nazwiska. Jest własnością Diageo.
Absolut – szwedzka marka założona w 1879 roku przez przedsiębiorcę i „King of Spirts” Larsa Olssona Smitha. Własność Pernod Ricard.
Khortytsa – ukraińska wódka na bazie zboża, nazwana na cześć największej wyspy rzecznej w Europie i jednego z siedmiu cudów Ukrainy. Jest własnością Global Spirits.
Żubrówka – ulubiona wódka w Polsce i wyjątkowa wśród wódek za swój profil smakowy i lekko zielonkawo-żółty kolor, który przypisuje się trawie żubrowej, która jest dodawana do butelki jako barwnik. Własność Roust.
Krupnik – Druga co do wielkości marka wódki w Polsce i popularna na Białorusi i Litwie. Właściciel: Marie Brizard Wine & Spirits.